Het kleine, rustige dorpje Kamikatsu ligt op het eiland Shikoku in Japan en heeft als doel om tegen het einde van dit jaar de eerste afvalvrije gemeenschap ter wereld te zijn. Ongeveer 1.500 inwoners scheiden hun afval in 45 categorieën met een recyclingpercentage van meer dan 80%. Voordat dit ‘zero waste beleid’ in 2003 werd ingevoerd, verwerkte Kamikatsu hun afval op de gebruikelijke manier (via een lokale verbrandingsinstallatie). Dit had echter in de loop van de tijd zichtbare gevolgen voor het dorp en het milieu. De regering besloot daarom de fabriek te sluiten en een alternatief te zoeken. Omdat de dichtstbijzijnde verbrandingsoven ver weg is, zou het veel duurder zijn om het afval te vervoeren dan om het gewoon te recyclen.
Een klein dorp met grote doelen
Op het terrein van de voormalige verbrandingsinstallatie bevindt zich nu het recyclingcentrum. De bewoners moeten hun voorgesorteerde afval in de juiste containers doen: metalen zijn onderverdeeld in vijf verschillende soorten, plastic in zes en papier zelfs in negen. De medewerkers ter plaatse controleren de afvaltoewijzing, flessen worden grondig uitgewassen, etiketten worden verwijderd. De meeste bewoners composteren organisch afval in hun eigen tuin, al het andere afval komt terecht in een centraal inzamelstation. Wat aanvankelijk ongebruikelijk en hinderlijk leek voor de bewoners, is nu een gewoonte geworden. Kamikatsu profiteert ook financieel van deze zorgvuldige afvalscheiding, omdat het goed gesorteerde afval wordt verkocht en de inkomsten terugvloeien naar het dorp. Eind 2020 wil het dorp de productie van afval volledig stoppen en daarmee ’s werelds eerste stad zonder afval worden.
Een teken van meer duurzaamheid
Omdat recycling niet de oplossing is voor het plastic- en afvalprobleem, is er een zogenaamde Kuru-Kuru-winkel in Kamikatsu. Bewoners kunnen hun gebruikte spullen gratis omruilen voor andere dingen, zodat de consumptiecyclus wordt onderbroken. Jaarlijks verandert ongeveer 15 ton aan spullen van eigenaar. Er is ook een Kuru-Kuru-fabriek, waar de lokale bevolking nieuwe kleding en tassen van oude kleding naait.
Het Kamikatz buurthuis
Het buurthuis van acht meter hoog is een symbool van Kamikatsu’s doel zonder afval, omdat het helemaal is gebouwd met materialen van gesloopte gebouwen. Tegels uit een oude fabriek dienen als vloeren, flessen als kroonluchters en kranten als gevelbekleding. Er wordt een klimaat neutrale kachel gestookt met takken uit het omringende bos. Het gebouw heeft een brouwerij en een pub en dient als ontmoetingspunt voor de gemeenschap. Het idee voor dit duurzame bouwconcept komt van het architectenbureau Hiroshi Nakamura & NAP, dat hiervoor de WAN Sustainable Buildings Award 2016 heeft gewonnen.
De bewoners van Kamikatsu brengen hun afval regelmatig naar het centrale afvalinzamelingsstation.
