Nu meer dan de helft van de wereldbevolking in steden woont, zijn chronische ziektes een groeiend probleem. Wereldwijd geeft 76% van de werknemers aan te worstelen met hun welzijn1. Daarnaast kost werkgerelateerde stress de VS € 255 miljard en Europa € 550 miljard per jaar2. Met dit in het achterhoofd heeft de WELL Building Standard (ontwikkeld door het International Well Building Institute (IWBI)) tot doel om de gezondheid en het welzijn in gebouwen voorop te stellen.
Oliver Heath Design heeft onlangs voor Interface een guide opgesteld: ‘Creating Positive Spaces using the WELL Building Standard’. De guide geeft een goed beeld van wat WELL is, het certificeringsproces en waarom het relevant is.
In dit artikel kijken we naar het proces (en de problemen) om de WELL Standard in projecten te implementeren zonder daarbij certificering tot doel te hebben. Ook kijken we naar de inherente waarde van het toepassen van WELL in het ontwerp en bouwproces. Dit is vooral belangrijk omdat de norm eerst meer bekendheid moet krijgen en de kosten voor accreditatie vaak voor velen niet opwegen tegen de voordelen ervan.
Re:Mind Studio – Londen
In 2017 werd Oliver Heath Design gevraagd om de Re:Mind Meditation-studio te ontwerpen, een indrukwekkende retailervaring in het hart van Londen. De opdracht: het creëren van een ruimte die fysiek en vooral geestelijk welzijn bevordert door middel van doordacht design. In eerste instantie werden alleen plannen ontwikkeld voor ruimtes met veel biophilic design details om het contact met de natuur te vergroten aan de hand van materialen, planten, veel daglicht etc. Zelfs een kortstondige blootstelling aan de natuur en natuurlijke invloeden blijkt een positief effect te hebben op de hartslag, bloeddruk en het sympathisch zenuwstelsel3.
Na het bestuderen van de WELL Building Standard werd echter duidelijk dat biophilic design slechts een deel van de puzzel was. De 7 concepten van de norm (lucht, water, voeding, licht, beweging, comfort en geest) schetsen een hele reeks van ontwerp- en bouwkeuzes die kunnen bijdragen aan het creëren van daadwerkelijk gezonde ruimtes. Het was duidelijk dat de WELL Standard moest worden geïmplementeerd in het hele project, ondanks de hogere kosten en het feit dat officiële accreditatie niet mogelijk zou zijn.
Ons proces met WELL
Stap 1 – Aanstelling van verschillende consultants (mechanisch en engineering) en experts op het gebied van WELL Building Standard-design.
De M+E-consultants speelden een belangrijke rol bij het adviseren over de toepassing van de WELL-richtlijnen. Er komt van alles bij de norm kijken, dus iemand aan je zijde met een grondige kennis, is zeer waardevol.
Ze legden uit hoe de verschillende WELL-concepten van invloed zouden zijn binnen Re:Mind:
- Lucht (weinig of geen materialen met vluchtige organische stoffen (VOS), afwerklagen of behandelingen/ ventilatiesystemen met filters om de lucht (slechte kwaliteit in Londen) te zuiveren)
- Water (installatie van filtersystemen om onzuiverheden eruit te halen)
- Licht (veel daglicht en de juiste intensiteit in alle ruimtes)
- Comfort (zowel qua geluid als temperatuur)
- Geest (biofiel en evenwichtig ontwerp)
Stap 2 – Analyse van gezondheid en welzijn, en ontwikkeling van M+E-designs
Naarmate de ontwerpen op tafel kwamen en het tijd werd om de materialen, verf en afwerking te kiezen, werd er een materialenmatrix opgesteld waarmee de hoeveelheid VOS en formaldehyde, duurzaamheid, opgenomen koolstof etc. kan worden gemeten ten opzichte van alternatieve opties. Hierdoor kunnen de juiste producten worden geselecteerd, die bijdragen aan een betere luchtkwaliteit en een lagere impact op het milieu.
De mechanische en ventilatiesystemen werden ook ontwikkeld op basis van de WELL-richtlijnen. Er werd hierbij gekeken naar de luchtkwaliteit, het thermisch comfort en de ruimteakoestiek. Met een lage hoeveelheid CO2 en vervuilende stoffen en betere ventilatie kon de productiviteit met 8-11% omhoog. Reden genoeg om in elke airconditioning een filtersysteem te plaatsen om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Stap 3 – Prijsopgaven van leveranciers
Op dit moment was er samenwerking nodig tussen engineers, ontwerpers en leveranciers om de klant zoveel mogelijk informatie te geven over de kosten van alle ontwerpen. Er werden deskundigen bij gehaald voor meer informatie over verlichting, akoestiek, ventilatie, verwarming en groene wanden.
Stap 4 – Implementatie
In deze fase was verdere samenwerking tussen de deskundige leveranciers nodig om alle benodigde systemen in de studio te installeren.
Wat we toch een heikel punt vonden!
In de eerste plaats is er voor WELL ruimte nodig! De apparatuur voor verwarming en ventilatiesystemen, warmteterugwinningstechnologie en filtersystemen en daarbij ook nog eens alle leidingen voor die systemen was gewoon te veel! We vonden dat er veel aandacht moest worden besteed aan de plek van de apparatuur en dat het ontwerp hierop afgestemd moest worden om ervoor te zorgen dat de apparatuur discreet zou lijken. De apparatuur is niet alleen groot, maar ook nog eens duur. Hoewel warmteterugwinningssystemen enorm efficiënt zijn en je uiteindelijk kosten bespaart, moet er wel eerst in de apparatuur geïnvesteerd worden.
Het stellen van de juiste vragen is tijdens het WELL-proces ook lastig gebleken. Hoewel deskundig advies altijd bij de hand was, bleek het stellen en verwoorden van preventieve vragen (om tijd te besparen) erg lastig.
Locatie vs. verwachting was een aspect om rekening mee te houden. Met WELL in het achterhoofd heeft iedereen die betrokken is bij het project hoge verwachtingen wat betreft de waterkwaliteit, luchtkwaliteit en al het andere. Maar op een plek als hartje Londen zorgen de waterdruk, bouwvergunningen voor ventilatieopeningen en onvoorziene situaties (zo kwamen we erachter dat de ruimte naast de aanzuigopeningen de favoriete plek was van de lokale rookclub) voor problemen. Voor bepaalde filtersystemen is een minimale waterdruk nodig. Het is dus de moeite waard om dit eerst plaatselijk na te gaan alvorens het systeem te kiezen.
Wat we dachten bleek uiteindelijk geweldig!
Tijdens het project werd WELL een sterk focuspunt, wat het team en de klant hielpen om een perfect idee voor de ruimte te creëren. Het ethos van WELL, namelijk het stimuleren van gezond gedrag door middel van design, sloot perfect aan bij de opdracht voor de meditatieruimte. Bovendien droeg de mate van precisie binnen de WELL-norm bij aan de materiaal- en ontwerpkeuzes tijdens het project.
Het eindresultaat is een enorm succes geworden. Het samenbrengen van de belangrijkste partijen in het gesprek, waaronder klanten, het ontwerpteam, landschapsarchitecten, M&E en leveranciers heeft gezorgd voor een consistente visie en bouwkwaliteit, terwijl de esthetische aanpak laat zien dat ‘gezond’ ook kalmerend, ambitieus en mooi kan zijn.
References
1https://www.globalwellnessinstitute.org/global-wellnessinstitute-releases-report-and-survey-on-the-future-of-wellnessat-work
2http://www.globalwellnesssummit.com/images/stories/gwi/ GWI_2016_Future_of_Wellness_at_Work.pdf
3Li, Q. (2010). Effect of Forest Bathing Trips on Human Immune Function. Environmental Health and Preventive Medicine, 15 (1), 9-17.
Kahn, Jr. P.H., B. Friedman, B. Gill, J. Hagman, R.L. Severson, N.G. Freier, E.N. Feldman, S. Carrere, & A. Stolyar (2008). A Plasma Display Window? The Shifting Baseline Problem in a Technology Mediated Natural World. Journal of Environmental Psychology, 28 (1), 192-199
Ulrich, R. S., Simons, R., Losito, B. D., Fiorito, E., Miles, M. A., & Zelson, M. (1991). Stress recovery during exposure to natural and urban environments. Journal of Environmental Psychology, 11, 201–230.
