Koolstof zelf is niet goed of slecht. Het is maar net we ermee omgaan. Je hebt vast gemerkt dat je iPhone tijdens een hittegolf soms stopt met werken. Blijkbaar is het apparaat niet ontworpen om deze steeds vaker voorkomende warmte aan te kunnen.
Hetzelfde geldt voor onze planeet. Tot nu toe waren de omstandigheden zo stabiel dat we heel veel hebben kunnen opbouwen. Al deze activiteiten hebben hier echter een invloed op gehad door steeds meer kooldioxide in de atmosfeer uit te stoten. Het resultaat: een verstoord en onvoorspelbaar klimaat.
De wetenschap achter klimaatverandering is eigenlijk simpel. Gassen, zoals koolstofdioxide (CO2), komen op natuurlijke wijze vrij door bijvoorbeeld de ademhaling van dieren en planten. Deze gassen houden de warmte van de zon in onze atmosfeer vast en verwarmen de aarde. Dit heeft het klimaat zo geregeld omdat dat nodig is voor mensen, planten en dieren om te overleven. Door de industrialisatie is de hoeveelheid van deze gassen in de atmosfeer echter enorm toegenomen. Dit heeft ertoe geleid dat er te veel warmte wordt vastgehouden, waardoor de temperatuur van de aarde stijgt en het evenwicht wordt verstoord. Deze veranderingen betekenen dat het voor de mens en al het andere leven op de planeet uiteindelijk veel moeilijker zal worden om te overleven.
Veranderingen op komst
Veranderingen zijn nodig om de effecten van opwarming te vertragen en zelfs terug te draaien. Het akkoord van Parijs van 2015 onderstreept dit en heeft als doel de temperatuurstijging in te dammen door acties en investeringen te bevorderen die nodig zijn voor een duurzame toekomst.
Over de hele wereld zien we dat landen en steden hierop reageren met CO2-neutrale doelstellingen. Zo heeft de EU het doel om in 2050 CO2-neutraal te zijn.
Een uitdaging voor de bouwsector
De bouwsector heeft een grote invloed op klimaatverandering; het is verantwoordelijk voor 39% van alle koolstofemissies in de wereld. Er zijn twee soorten koolstof die bijdragen aan dit totaalcijfer:
- Operationele koolstof – hier gaat het om de uitstoot van kooldioxide van het gebouw als het in gebruik is. Dit is meestal energiegericht en kan de uitstoot omvatten die gepaard gaat met bijvoorbeeld de verwarming, warm water, koeling, ventilatie, verlichtingssystemen en liften;
- Opgenomen koolstof – dit is de koolstofvoetafdruk gerelateerd aan een materiaal, bijvoorbeeld de koolstof die vrijkomt tijdens de winning van grondstoffen, de fabricage, het transport, de installatie en het einde van de levensduur van het gebouw.
Operationele koolstof is al langer een aandachtspunt voor de gebouwde omgeving, maar bij opgenomen koolstof lijkt er tot op heden een blinde vlek te zijn. Hier moet verandering in komen. Fabrikanten kunnen een grote impact hebben als ze de hoeveelheid koolstof in hun producten aanpakken.
Ontwerpen voor een beter klimaat
Een eerste belangrijke stap voor bedrijven is het vinden van koolstofarme of zelfs koolstofneutrale producten en diensten. Er zijn drie stappen om een CO2-neutraal product of dienst te maken:
- Meten – verbeteren is onmogelijk zonder te meten. Om de impact van de uitstoot van gassen te beheersen, moet de koolstofvoetafdruk vastgesteld worden;
- Reduceren – kijk op welke gebieden het bedrijf de algehele impact op het milieu kan verminderen;
- Compenseren – het kopen van CO2-compensaties om de impact te verlagen. Dit is een laatste stap, omdat er koolstofuitstoot zal zijn die moeilijk te verwijderen is.
Een gezonde samenleving en een gezonde economie vragen om een gezonde planeet. Door bij het kiezen van producten rekening te houden met het klimaat kunnen bedrijven belangrijke stappen zetten voor de toekomst. Nu we langzaam uit de COVID-19-pandemie lijken te komen is het belangrijker dan ooit dat we beslissingen nemen waarbij we rekening houden met toekomstige generaties.