Noot van de redactie: Dit stuk werd als eerste gepubliceerd op de website van Vogue als onderdeel van een contentsamenwerking.
Had u net uw innerlijke rust gevonden door als een echte Marie Kondo uw huis tiptop te organiseren of had u zich net helemaal overgegeven aan ‘hygge’, de Deense filosofie voor een gezellige levensstijl … in designland is er altijd wel weer wat nieuws onder de zon en insiders hebben hier natuurlijk een neusje voor. Daarom was een sceptische houding tegenover de nieuwe hype Ikigai misschien niet geheel ongepast. Ikigai, wat eigenlijk zoveel betekent als ‘een doel hebben’, is een intrigerend concept uit Japan dat wordt geassocieerd met een gevoel van zelfontplooiing door een betekenisvol leven na te streven. Inmiddels heeft de creatieve gemeenschap zich ook op het concept gestort, maar in tegenstelling tot andere interieurhypes is Ikigai minder dictatoriaal. U hoeft gelukkig niet al uw kasten te zuiveren van spullen waar u niet per se gelukkig van wordt of uw interieur te versieren met gezellige kussens en leuke aardewerkjes. Ikigai gaat uit van het idee van doelgericht ontwerp en wie kan daar nu wat tegen in brengen?
Gelukkig voor ons heeft de designindustrie Ikigai in zijn hart gesloten, niet als trend maar als aloude filosofie die voorlopig niet weg zal gaan. Kari Pei, VP of Global Design bij Interface, de internationale leverancier van commerciële vloerproducten, maakte voor het eerst kennis met Ikigai toen ze jaren geleden in Japan was. Ze werkte toen samen met Japanse weverijen om hen kennis te laten maken met het gebruik van Franse weefprogramma’s. “Door de jaren heen heb ik Japans design en Japanse cultuur en architectuur bestudeerd. De Japanse cultuur streeft ernaar om in harmonie met de natuurlijke omgeving te werken en dat sluit natuurlijk naadloos aan op onze missie. Het concept van Ikigai past uitstekend bij mijn persoonlijke designdoelen en die van Interface”, vertelt ze. “Als ik aan Ikigai denk, denk ik aan een existentieel geloof dat nauw verband houdt met welzijn en geluk door een verbintenis aan te gaan met anderen en met de natuur.”
Uitgaande van de regel dat een goed ontwerp altijd in harmonie moet zijn met de natuur, hadden Pei en haar team zich tot doel gesteld om prachtige, moderne tapijttegels te maken die het milieu centraal stelden. Het resultaat: de adembenemende Embodied Beauty™-collectie van Interface. De collectie is geïnspireerd door de tijdloze Japanse esthetiek en is niet alleen aantrekkelijk, maar ook innovatief. Alle zeven stijlen van Embodied Beauty zijn CO2-neutraal in hun volledige productlevenscyclus en drie stijlen zijn zelfs CO2-negatief, wanneer we meten van wieg tot poort. Uiteindelijk zullen alle Embodied Beauty-opties bijdragen aan een kleinere CO2-voetafdruk van een ruimte. “Het doel van Interface is om een nieuwe industriële revolutie te leiden of om de wereld te laten zien dat het bedrijfsleven een positieve kracht kan zijn,” vertelt Pei. Het is haar missie om producten te maken die voordelen opleveren voor het milieu. “We zijn verantwoordelijk voor onze planeet,” gaat ze verder. “Elke keer als we een tapijttegel maken, gebruiken we energie en andere hulpbronnen die we niet zo makkelijk kunnen vervangen. Daarom doen we er alles aan om de CO2-voetafdruk van onze vloerproducten te minimaliseren door bio-based en gerecyclede materialen te gebruiken.”
Getoonde producten: Sashiko Stitch™ (kleur: Jadeite) & Shishu Stitch™ [-CO2] (kleur: Ash)
En het beste van allemaal was dat ze geen stijlconcessies hoefde te doen om duurzaamheid te bereiken. De Embodied Beauty-collectie weerspiegelt de verfijnde eenvoud waar de Japanse cultuur bekend om staat. De collectie omvat rustige, gedempte grijstonen in warme en koele tinten, naast natuurlijke kleuren, voor een extra dimensie. De tegels bieden een rijkdom aan texturele mogelijkheden die bijzonder aantrekkelijk zijn voor architecten en interieurontwerpers. Zo kunnen ze moeiteloos vloeren ontwerpen die luxe aanvoelen, maar neutraal genoeg zijn om te combineren met een scala aan kleurenpaletten.
Ikigai is een wereldbeeld dat aansluit op andere ontwerpstromingen en daarmee kon Pei als ontwerper haar creativiteit de vrije loop laten. Zowel minimalisten als maximalisten, liefhebbers van middeleeuwse stijl en Art Nouveau kunnen uit de voeten met Ikigai. Het is namelijk een doelgerichte stroming, een rustige kracht die richting aangeeft. “We werden geïnspireerd door het uitgebreide traditionele Japanse vakmanschap. Allereerst de kunst van kintsugi, dat totaal iets nieuws en moois creëert door iets wat kapot is te repareren of te herstellen,” vertelt Pei. “Bij deze CO2-opnemende producten wordt iets wat traditioneel als vijand wordt gezien, namelijk koolstof, gebruikt om een product te maken dat ons beschadigde milieu herstelt. Zo draaien we de rollen eigenlijk om.” Het feit dat haar handwerk tot uiting komt in tegels (in plaats van traditioneel tapijt), maakt het eenvoudiger dan ooit om de CO2-voetafdruk van een ruimte te controleren. Ontwerpers kunnen tegels kiezen voor een grote open ruimte, zoals een kantoor, of ze op een creatieve manier leggen in welke ruimte dan ook, ongeacht zijn oppervlakte.
Pei zag de mogelijkheid om ook andere Japanse ontwerpelementen onder te brengen onder de paraplu van Ikigai. De ongeplande vloerpatronen van Geisha Gather™ kwamen voort uit het idee van wabi-sabi, het omarmen van het imperfecte. Voor Sashiko Stitch™ haalde ze inspiratie uit sashiko, een decoratieve stikseltechniek die wordt gebruikt om textiel te verstevigen. En dan is er nog het Japanse ambacht dat boro heet, een prachtige techniek die restmaterialen combineert en zo een patchwork van textuur en kleur creëert. Ook boro speelt een overkoepelende rol.
Wilt u ook iets meepakken van deze ontwerpstroming en uw ruimte moeiteloos een boost geven, dan kan een vloerontwerp met Embodied Beauty-tegels van Interface weleens het pronkstuk worden van een Ikigai-interieurontwerp. Ontwerphypes komen en gaan, maar deze nieuwe, praktische en milieuvriendelijke manier van denken zal nooit meer uit de mode raken.
Eén reactie op “Waarom Ikigai de ontwerpfilosofie is die we nu allemaal nodig hebben”
Zeer aansprekend verhaal!
Ik ben heel geïnteresseerd.